Program popularyzujący naukę prawa karnego, emitowany na żywo, w czasie którego prowadzący, goście i widzowie dyskutują o ciekawych sprawach i kontrowersyjnych zdarzeniach omawianych w artykułach naukowych, glosach i książkach karnistycznych. Wspólnie patrzymy na prawo karne razem z osobami, które badają prawo karne i piszą o prawie karnym.
Publikacja dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą Społeczna Odpowiedzialność Nauki nr projektu SONP/SN/551016/2022. Kwota dofinansowania: 59 000 zł. Całkowita wartość projektu 66 100 zł.
Oglądaj, słuchaj, czytaj
Wszystkie odcinki programu można obejrzeć na kanale PoleKarne.com na YouTube i na stronie Dogmaty Karnisty na Facebooku.
Programu posłuchasz na popularnych platformach podcastowych.
Relacje z poszczególnych odcinków przeczytasz na portalu Karne24.com.
Odcinki – sezon 2022/2023
1. Przypadek płonącego anioła
Czy w szkole wolno zapalić świeczkę? Jak prawo karne radzi sobie z przypadkowymi skutkami działań człowieka? Czy o naszym losie powinien decydować… ślepy los?
Gościem programu jest dr hab. Agnieszka Barczak-Oplustil z Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorka glosy do orzeczenia Sądu Najwyższego w sprawie płonącego anioła.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 7.11.2022
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
2. Hejt i przestępstwa popełniane słowem
W jaki sposób prawo karne reaguje na mowę nienawiści i hejt? Na czym polega specyfika przestępstw popełnianych za pomocą słowa? Jak traktować prawo do ostrych słów w ramach prawa obywateli do protestu? Dlaczego funkcjonariusz publiczny musi być odporny na słowa krytyki?
Gościem programu jest dr hab. Anna Demenko z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, autorka książki o przestępstwach popełnianych przez wypowiedź oraz artykułu o znieważeniu symbolu Polski Walczącej na kijach bejsbolowych.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 14.11.2022
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
3. Chcącemu nie dzieje się krzywda
Czy faktycznie chcącemu nie dzieje się krzywda, gdy za jego zgodą ktoś… wyrządzi mu krzywdę? Jakie znaczenie ma zgoda na narażenie własnego dobra w prawie karnym? Jakie są granice dopuszczalnej zgody – czy można zgodzić się na własną śmierć? Kto może chcieć, a czyja chęć nie zostanie uwzględniona przez prawo? Co ze zgodą na kontrowersyjne praktyki religijne?
Gościem programu jest dr hab. Olga Sitarz z Uniwersytetu Śląskiego, autorka opracowania, w którym stara się odpowiedzieć na pytanie, czy narażenie wyłącznie własnego dobra np. zdrowia czy życia może być podstawą odpowiedzialności karnej.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 21.11.2022
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
4. Więzienie za faul?
Czy zawodnik piłkarski może trafić do więzienia za groźny faul na przeciwniku? Czy zgoda na udział w rozgrywce wyłącza odpowiedzialność karną? Jak w tym kontekście ocenić oficjalne gale z „bójkami” w klatce lub galę uderzania się po twarzy? Kiedy zgoda pokrzywdzonego nie będzie miała znaczenia prawnego? Jak daleko państwo może ingerować w wolność człowieka?
Gościem programu jest dr Michał Derek z Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor książki o karnoprawnym znaczeniu zgody dzierżyciela dobra prawnego.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 28.11.2022
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
5. Tak znaczy Tak. Nie znaczy Nie
Kiedy odpowiada się za „zgwałcenie”? Czym jest podstęp, czym bezradność? Jak ocenić orzecznictwo sądowe wymagające „oporu” ofiary. Czy proponowane zmiany definicji zgwałcenia idą w dobrym kierunku (penalizacja czynu „bez zgody” drugiej osoby)?
Gościem programu jest Karolina Śliwecka, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, która w swojej pracy analizowała zagadnienia przestępstw seksualnych.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 5.12.2022
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
6. Miłosierdzie w prawie karnym
Czy prawo karne da się pogodzić z miłosierdziem? Czy przestępca zasługuje na przebaczenie win? Czy sprawiedliwa kara musi być surowa i dolegliwa? Kiedy pogodzenie się sprawcy i pokrzywdzonego może mieć znaczenie prawne? Czy bezwzględne dożywotnie więzienie lub kara śmierci byłaby karą sprawiedliwą?
Gościem programu jest dr Tomasz Snarski z Uniwersytetu Gdańskiego, nauczyciel akademicki, a jednocześnie adwokat i poeta, autor min. książki poświęconej karze śmierci.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 12.12.2022
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
7. Karalność myślozbrodni
Na czym polega przygotowanie do przestępstwa? Gdzie leżą granice „prewencyjnej” reakcji państwa? Czy dopuszczalne jest karanie człowieka za myślozbrodnię – samo powzięcie zamiaru popełnienia przestępstwa?
Gościem programu jest dr Dagmara Gruszecka z Uniwersytetu Wrocławskiego, nauczycielka akademicka i adwokat, autorka książki o ochronie dobra prawnego na przedpolu jego naruszenia.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 19.12.2022
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
8. Kryminalizacja fake-newsów
Dlaczego fake-newsy są groźne? W jakich sytuacjach mogą i powinny być uznawane za przestępstwo lub wykroczenie?
Gościem programu jest dr Kamil Mamak z Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Robophilosophy, AI Ethics, and Datafication Research Group, Department of Practical Philosophy, Uniwersytet Helsiński, autor bloga Criminal Future. Zajmował się naukowo m.in. medycznymi fake-newsami i możliwością karania za ich rozpowszechnianie.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 9.01.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
9. Bestia? Nie, człowiek!
„Zwyrodnialcy”, „bestie”, „ustawa o bestiach”, „dorwać bestię” – stygmatyzujące określenia osób z zaburzeniami psychicznymi, stwarzającymi zagrożenie dla społeczeństwa, skutecznie wpływają na ich postrzeganie i ukierunkowują dyskusję o prawnych sposobach radzenia sobie ze sprawcami niebezpiecznymi. Tymczasem nie są to żadne „bestie”, lecz ludzie, których należy potraktować z uwzględnieniem elementarnych praw człowieka. W jaki sposób państwo prawa powinno postępować z osobami niepoczytalnymi i niebezpiecznymi?
Gościem programu jest dr Małgorzata Pyrcak-Górowska z Katedry Prawa Karnego i Zakładu Bioetyki i Prawa Medycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorka książki o detencji psychiatrycznej stosowanej jako środek zabezpieczający, redaktorka monografii poświęconej środkom zabezpieczającym, wykonuje również zawód adwokata.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 16.01.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
10. Czy sędziowie-roboty zastąpią ludzi?
Czy niedoskonałości sędziów-ludzi mogą zostać zneutralizowane racjonalnością sędziów-robotów? Czy dyskrecjonalność sędziowska (uznaniowość np. przy wymierzaniu kary) powinna być zastąpiona żelazną logiką algorytmów? W jakich sprawach karę mogłyby wymierzać roboty już dzisiaj i czy jest to dozwolone prawnie?
Gościem programu jest mgr Daniel Kwiatkowski, doktorant z Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, który prowadzi badania nad sprawiedliwą karą i różnicami w orzekanych karach, w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 23.01.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
11. Wolno niszczyć swoją własność?
Czy bezsensowne niszczenie swoich rzeczy zasługuje na karę? Czy generowanie zbyt dużej ilości śmieci np. żywności powinno spotkać się z reakcją prawną? Gdzie leży granica między zachowaniami zgodnymi z przepisami prawa a czynami co prawda naruszającymi reguły postępowania, które są jednak kontratypami i dlatego nie stanowią przestępstwa. Dlaczego nie istnieją kontratypy pozaustawowe?
Gościem programu jest dr Michał Grudecki z Uniwersytetu Śląskiego, autor książki i artykułów poświęconych kontratypom w prawie karnym.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 30.01.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
12. Urodzeni zbrodniarze
Czy można urodzić się zbrodniarzem? W przeszłości Cesare Lombrozo starał się rozpoznać przestępcę po rysach twarzy. Mimo że współcześnie nie akceptujemy tego podejścia, myślenie o przestępcach jakoś zdeterminowanych do popełnienia zbrodni tkwi jeszcze głęboko w przekonaniach ludzi. Co na ten temat mówi kryminologia? Czy groźnych przestępców seksualnych da się „wyleczyć”? I czy w ogóle należy/wolno ich leczyć, biorąc pod uwagę standardy prawne.
Gościem programu jest dr Maciej Bocheński z Uniwersytetu Jagiellońskiego, kryminolog, autor książki i artykułów o przestępczości seksualnej, adwokat.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 6.02.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
13. Pułapki myślenia na sali sądowej
Dlaczego myślenie prawnicze nie jest wolne od wad? Co to znaczy, że ocena dowodów ma być „swobodna” i czy może taka być? Jakie zagrożenia dla sprawiedliwości i równości wobec prawa niosą epistemologiczne uwarunkowania decyzji sędziego? Jak nie wpaść w pułapki poznawcze i wydać sprawiedliwy wyrok?
Gościem programu jest dr Bartłomiej Kucharzyk, psycholog, prawnik i tłumacz, autor książki o swobodnej ocenie dowodów z perspektywy interdyscyplinarnej.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 13.02.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
14. Prawo neutralne światopoglądowo?
Czy prawo powinno być neutralne światopoglądowo? Jak rozumieć zasadę neutralności światopoglądowe państwa? Czy da się oddzielić z istoty światopoglądową walkę polityczną od tworzonego przez polityków prawa? Czy przepisy prawa karnego w ogóle mogą być neutralne światopoglądowo? Jak to się ma np. do zakazu aborcji czy ochrony uczyć religijnych? Jak zasada neutralności światopoglądowej państwa wpływa na prawa i wolności obywateli?
Gościem programu jest dr hab. Wojciech Ciszewski z Katedry Teorii Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor książki o zasadzie neutralności światopoglądowej państwa, nagrodzonej w konkursie „Państwa i Prawa”.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 20.02.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
15. Karalny smog
Czy można odpowiadać karnie za dymienie trującymi substancjami? W jakich sytuacjach Kodeks karny pozwala zwalczać zachowania przyczyniające się do zanieczyszczania powietrza? Jaka kara grozi za palenie w piecu śmieci? Omawiamy przepisy Kodeksu karnego nastawione na ochronę środowiska naturalnego, w tym powietrza. Jakie problemy praktyczne wywołuje kryminalizacja tzw. abstrakcyjnych zagrożeń dla dobra prawnego?
Gościem programu jest dr hab. Szymon Tarapata z Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor opracowania poświęconego ochronie zdrowia i życia człowieka w ramach zanieczyszczenia powietrza.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 27.02.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
16. Zabójstwo pszczół
Czy można pozwać państwo za powietrze, którym nie da się oddychać? Jakie problemy ustrojowe blokują możliwość coraz lepszego dbania o stan przyrody w Polsce?
Gościem programu jest Bartosz Kwiatkowski – dyrektor organizacji Frank Bold Polska, zajmujący się w praktyce prawną problematyką ochrony przyrody.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 6.03.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
17. Wina w gwiazdach czy w nas?
Czy chęć popełnienia przestępstwa sprawia, że sprawca jest winny? Czy wina leży w sprawcy, czy może znajduje się poza nim? Na czym polegają psychologiczne, a na czym normatywne teorie winy? Które z nich mają zastosowanie w polskim prawie? Jak powinniśmy rozumieć odpowiedzialność karną i co nam o niej mówi historia filozofii?
Gościem programu jest Marek Sławiński – doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, współautor opracowania poświęconego winie w prawie karnym, opublikowanego w Cambridge University Press.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 13.03.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
18. Średniowieczne prawo karne
Czym średniowieczne prawo karne różniło się od współczesnego? Czy były to rzeczywiście wieki „ciemne” jeśli chodzi o prawo karne? Jaka jest rola dziedzictwa prawnego i badań historycznych w prawie?
Gościem programu jest dr hab. Maciej Mikuła, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, nauczyciel akademicki na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kierownik projektu „IURA. Źródła Prawa Dawnego”.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 20.03.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
19. Rewolucja cyfrowa a prawo karne
Czy kopnięcie robota jest, a jeśli nie – czy powinno być karalne? Czy policyjne roboty powinny podlegać szczególnej ochronie prawnej? W jaki sposób rewolucja cyfrowa zmieniała „klasyczne” instytucje prawa karnego, np. zakaz przebywania w określonych miejscach. Czy sąd może zakazać komuś przebywania w Internecie? Jak stare pojęcia adaptują się do technologii? Czy da się ukraść bitcoina? Czy Internet jest miejscem publicznym?
Gościem programu jest dr Kamil Mamak z Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Robophilosophy, AI Ethics, and Datafication Research Group, Department of Practical Philosophy, Uniwersytet Helsiński, autor bloga Criminal Future. Zajmuje się naukowo wpływem nowych technologii na prawo karne.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 27.03.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
20. Więzienie na wszelki wypadek
Jak pogodzić represyjność prawa karnego z potrzebą prewencji – zapobieganiem niebezpieczeństwu i uwięzieniem człowieka, by wyegzekwować jego odpowiedzialność karną? W jakich sytuacjach można uwięzić człowieka „na wszelki wypadek”, jakie muszą być warunki przetrzymywania człowieka „pod kluczem”? Kiedy wolno uwięzić obywatela prewencyjnie, a kiedy zostanie to uznane za naruszenie prawa? Jak na postrzeganie prewencji w prawie karnym wpłynął czas pandemii? Czy w ogóle państwo ma prawo pozbawić człowieka wolności „przed” popełnieniem przestępstwa?
Gościem programu jest dr hab. Tomasz Sroka z Katedry Prawa Karnego i Zakładu Bioetyki i Prawa Medycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor obszernej monografii poświęconej prewencyjnemu pozbawieniu wolności.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 3.04.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
21. Prawo karne w kosmosie
Czy człowiek ma prawo uciec od karzącej ręki państwa do innego kraju? Czy wyjazd za granicę, by tam popełnić przestępstwo, jest przepisem na zbrodnię doskonałą? Kiedy państwo ukarze obywatela, mimo że popełnił czyn poza granicami Polski? W jaki sposób polskie prawo karne podchodzi do współudziału w przestępstwie z terytorium Polski, gdy sprawca główny znajduje się za granicą? Czy namawianie kogoś, by wyjechał do Holandii i kupił tam sobie legalne narkotyki, jest czynem zakazanym w Polsce? Jakie prawo karne stosuje się na stacji kosmicznej? Czy tytułowy „kosmos” może/powinien być przestrzenią wolną od prawa narodowego?
Gościem programu jest dr Dominik Zając z Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor opracowań poświęconych odpowiedzialności karnej za przestępstwa popełnione za granicą.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 17.04.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
22. Psychika przestępcy
Czym psychika przestępcy różni się od psychiki „zwyczajnego” człowieka? Czy badania psychologiczne pozwalają rozpoznać tendencję do tego, że ktoś zrobi coś złego w przyszłości. I odwrotnie – jak badać psychikę przestępcy pod kątem tego, czy może ponosić odpowiedzialność za swój czyn. Kiedy sprawca ze względu na swoją psychikę nie powinien ponosić odpowiedzialności karnej? Czy socjopata/psychopata jest osobą, której można przypisać winę? Przed jakimi wyzwaniami stoją biegli, którzy mają opiniować sprawców z zaburzeniami psychicznymi?
Gościem programu jest dr Ewa Habzda-Siwek z Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, z wykształcenia prawniczka i psycholog – kryminolożka, która prowadzi zajęcia uniwersyteckie z zagadnień na styku prawa i psychologii.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 24.04.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
23. Kto odpowiada za autonomiczne auto
Rozmawiamy o pojazdach transportu osobistego i o problemach prawnych wiążących się z ich używaniem, o autonomicznych pojazdach i o tym, kto powinien ponosić odpowiedzialność karną za zdarzenia z ich udziałem, a także o zabójstwie drogowym – czy należy wprowadzić do Kodeksu karnego nowy przepis i jak wygląda stosowanie prawa karnego do szczególnie drastycznych zdarzeń z udziałem piratów drogowych?
Gościem programu jest adwokat Michał Burtowy, który specjalizuje się m.in. w prawie drogowym, autor komentarzy do Prawa do ruchu drogowym.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 8.05.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
24. Łowcy pedofilów
Dlaczego aktywność grup określających siebie mianem „łowców pedofilów”, co stygmatyzuje ludzi traktowanych jak zwierzyna, nie da się pogodzić z obowiązującymi przepisami prawa? Czy wolno przeciągać w czasie trwanie przestępstwa, by zgodnie ze scenariuszem przeprowadzić transmisję na żywo z zatrzymania „pedofila”, hejtować go publicznie i wystawiać na poniżenie? Co z prawem do obrony? Co z domniemaniem niewinności? Kiedy łowca popełnia prowokację i jakie przestępstwa łowców zostały odnotowane przez sądy? Jak wygląda odpowiedzialność karna funkcjonariuszy policji za dopuszczanie do pozbawienia wolności człowieka złowionego przez samozwańczych szeryfów?
Gościem programu jest Mateusz Wiktorek z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, który zajmuje się badaniem zjawiska łowienia pedofilów, autor publikacji poświęconych temu zagadnieniu.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 15.05.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
25. Nieumyślna schadzka z prowokatorem. Karalna?
Czy nieumyślne spotkanie się z dorosłą osobą w przekonaniu, że to dziecko, rodzi odpowiedzialność karną? Na czym polega tzw. grooming? Na czym polega tzw. błąd co do znamienia? Dlaczego polski Kodeks karny nie przewiduje odpowiedzialności karnej za nieudolne przygotowanie do przestępstwa i dlaczego niektóre sądy twierdzą, że jest inaczej?
Gościem programu jest Mateusz Wiktorek z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, który zajmuje się badaniem zjawiska łowienia pedofilów, autor publikacji poświęconych temu zagadnieniu.
Premiera odcinka na żywo odbyła się 15.05.2023
Oglądaj na Facebooku
Słuchaj jako podcast
Czytaj na Karne24.com
Zespół
Wydawca
Krakowski Instytut Prawa Karnego Fundacja
Pomysł/Prowadzenie
dr hab. Mikołaj Małecki
Project Manager
Mateusz Wiktorek
Realizacja/Montaż
dr Piotr Urbańczyk
Redakcja
mgr Mikołaj Słomka
Patron honorowy
Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego
Partnerzy
DogmatyKarnisty.pl
Karne24.com
CriminalFuture.com
Współpraca
Copernicus Center