Abstrakt
Zaostrzenie przesłanek formalnych warunkowego zwolnienia z odbycia reszty kary stanowi poważny problem intertemporalny oraz kryminologiczny. Działanie ustawodawcy polegające na wydłużeniu terminu pozwalającego na złożenie wniosku w przedmiocie warunkowego zwolnienia z odbycia reszty kary względem osób prawomocnie skazanych jest naruszeniem wielu konstytucyjnych zasad. Uprawnienie do złożenia wniosku o warunkowe zwolnienie jest prawem podmiotowym skazanego, gdyż już w dacie uprawomocnienia się wyroku skazany ma wiedzę co do terminu, w którym będzie mógł złożyć stosowny wniosek. Uprawnienie to jest jednym z wielu praw skazanego stanowiących treść kary kryminalnej. Wobec tego wsteczne modyfikowanie terminów zawartych w art. 78 k.k. względem osób prawomocnie skazanych jest niedopuszczalne w świetle norm intertemporalnych i stanowi nieuzasadnioną ingerencję w prawomocne rozstrzygnięcia sądów.
Bibliografia
Bojarski T., Zasady obowiązywania ustawy karnej, w: System Prawa Karnego. Tom 2. Źródła prawa karnego, red. T. Bojarski, Warszawa 2011.
Dudek D., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2000 r., SK 21/99, „Przegląd Sejmowy” 2001, nr 6 (47), t. 9.
Florczak-Wątor M., w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Kraków 2023.
Gardocka T., Zaostrzenie kar musi być uzasadnione, „Legalis.pl” z 16 października 2023 r., https://legalis.pl/zaostrzanie-kar-musi-byc-uzasadnione.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2016.
Goniewicz G., Środki probacyjne. Przesłanki stosowania w ujęciu prawnoporównawczym, Kraków 2019.
Hołda Z., Koncepcja wykonywania kary pozbawienia wolności według Kodeksu karnego wykonawczego, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2007, z. 1.
Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2016.
Konarska-Wrzosek V., w: Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2018.
Kotowski A., Instrumentalizacja prawa i instrumentalne użycie prawa a jego wykładnia, „Studia prawnicze” 2016, z. 4 (208), https://czasopisma.inp.pan.pl/index.php/sp/issue/view/53/18.
Krajewski K., O wpływie ustawodawstwa karnego na politykę karną, „Archiwum Kryminologii” 2019, nr 2, https://czasopisma.inp.pan.pl/index.php/ak/issue/view/141/190.
Kulik M., w: Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el 2024.
Lachowski J., w: Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2018.
Marek A., Komentarz do ustawy – Przepisy wprowadzające Kodeks karny, LEX/el. 2010.
Michałowski K., Zakaz warunkowego przedterminowego zwolnienia w przypadku kary dożywocia – do zmiany, 21 lutego 2024 r., https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-warunkowe-zwolnienie-dozywocie-ms-odpowiedz.
Milanowicz A., Zakrzewski P., Analiza kwestii intertemporalnych związanych ze stosowaniem instytucji prawa karnego wykonawczego – zarys problemu, „Probacja” 2018, z. 4, https://probacja.com/article/133147/pl.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2006.
Mrozek K., Istota długoterminowej kary pozbawienia wolności oraz jej struktura i dynamika, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2011, t. XXVII, https://wuwr.pl/nkp/article/view/7854/7487.
Nawrocki M., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2017 r., sygn. II KK 192/17, „Przegląd Sądowy” 2019, nr 2.
Piotrowski J.M., Ciosek M., Psychologia penitencjarna, w: Izolacja więzienna jako złożona sytuacja trudna, red. M. Ciosek, B. Pastwa-Wojciechowska, Warszawa 2016.
Postulski K., Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Warszawa 2017.
Stefański R.A., Wykładnia przepisów prawa karnego, w: System Prawa Karnego. Tom 2. Źródła prawa karnego, red. T. Bojarski, Warszawa 2011.
Szczygieł G.B., Kara pozbawienia wolności, w: System prawa karnego. Tom 6. Kary i środki karne. Poddanie sprawcy próbie, red. M. Melezini, Warszawa 2010.
Szydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013.
Szymanowski T., Polityka karna i stan przestępczości, w: System prawa karnego. Tom 1. Zagadnienia Ogólne, red. A. Marek, Warszawa 2010.
Warylewski J., Prawo karne. Część ogólna, Warszawa 2004.
Wąsek A., w: Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2012.
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 1997.
Wróbel W., Kara pozbawienia wolności w Kodeksie karnym z 1997 r.: idea i rzeczywistość, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2007, z. 1.
Żukowska K., Psychologia penitencjarna, w: Czas trwania kary pozbawienia wolności a jej skuteczność, red. M. Ciosek, B. Pastwa-Wojciechowska, Warszawa 2016.

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych