Słowa kluczowe
proces karny
nieizolacyjny środek zapobiegawczy
zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania
Jak cytować
Abstrakt
Niezmiernie ważną kwestią jest zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania karnego. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu przewidzianych w prawie instytucji nie tylko z zakresu postępowania karnego, ale również prawa karnego materialnego. Jednym z takich środków jest poręczenie majątkowe. Polega na złożeniu określonej wartości majątkowej w postaci sumy pieniędzy, papierów wartościowych, zastawu czy hipoteki jako gwarancji nieutrudniania postępowania przez oskarżonego. Jest to nieizolacyjny środek zapobiegawczy. Kluczowym elementem konstrukcyjnym jest możliwość utraty wartości majątkowych w przypadku utrudniania swoim zachowaniem postępowania. To zazwyczaj wpływa pozytywnie na zachowanie oskarżonego. Natomiast w przypadku utrudniania postępowania jest przewidziana negatywna konsekwencja – przepadek, który służy do „swoistego skarcenia” tejże osoby.
Bibliografia
Antoniak-Drożdż A., Zasada minimalizacji i racjonalności stosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania w praktyce prokuratora, w: Stosowanie tymczasowego aresztowania. Analiza praktyczna, red. P. Karlik, red. B. Pilitowski, Warszawa 2022.
Bulsiewicz A., Poręczenie majątkowe w polskim procesie karnym, Toruń 1991.
Daszkiewicz W., Paluszyńska-Daszkiewicz K., Proces karny i materialne prawo karne w Polsce w latach 1918-1939, Toruń 1965.
Drajewicz D., Charakterystyka poręczenia majątkowego, „Monitor Prawniczy” 2013, nr 10.
Dudka K., Środki przymusu, w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2023.
Dudka K., Środki przymusu, w: Postępowanie karne, K. Dudka, H. Paluszkiewicz, Warszawa 2024.
Eichstaedt K., Środki przymusu, w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I. Art. 1–424, red. D. Świecki, Warszawa 2024.
Hofmański P., Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2023.
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2012.
Izydorczyk J., Stosowanie tymczasowego aresztowania w polskim postępowaniu karnym, Kraków 2002.
Jasiński J., Areszt domowy (propozycja do rozważenia), w: Problemy kodyfikacji prawa karnego. Księga ku czci Profesora Mariana Cieślaka, red. S. Waltoś, Warszawa 1993.
Karaźniewicz J., Środki przymusu, w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Zagrodnik, Warszawa 2024.
Karlik P., Poręczenia jako środki zapobiegawcze, w: System Prawa Karnego Procesowego. Tom IX. Środki przymusu, red. T. Grzegorczyk, D. Świecki, Warszawa 2021.
Karlik P., Poręczenie majątkowe w polskim procesie karnym, Warszawa 2016.
Karlik P., Stosowanie środków zapobiegawczych w projekcie nowelizacji kodeksu postępowania karnego, w: Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym, red. P. Wiliński, Warszawa 2013.
Karlik P., Środki przymusu, w: Polski proces karny, red. P. Wiliński, Warszawa 2022.
Kluza J., Poręczenie majątkowe wobec nowelizacji Kodeksu postępowania karnego z lat 2021 i 2023, „Przegląd Prawa Publicznego” 2024, nr 5.
Kłak C.P., w: Proces karny. Część ogólna, red. G. Artymiak, M. Rogalski, Warszawa 2012.
Koper R., Środki przymusu w procesie karnym, w: Proces karny, red. J. Zagrodnik, Warszawa 2021.
Łyczewski K., Przepis art. 266 § 1a Kodeksu postępowania karnego – zagrożenia i wątpliwości, „Zeszyt Prawniczy UAM” 2023, nr 13.
Marszał K., w: Proces karny, red. K. Marszał, S. Stachowiak, K. Zgryzek, Katowice 2005.
Obserwacje Naczelnej Rady Adwokackiej w Polsce w przedmiocie wykonania wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu w sprawie grupy spraw Burża przeciwko Polsce (skarga nr 15333/16) z dnia 25 sierpnia 2021 r., Naczelna Rada Adwokacka 2021, https://www.adwokatura.pl/admin/wgrane_pliki/file-20210825tanowisko-nra-ws-wykonania-burza-p-ko-polsce-31735.pdf.
Prusak F., Nieizolacyjne środki zapobiegawcze w procesie karnym, „Palestra” 1977, nr 21/1 (229).
Prusak F., Nieizolacyjne środki zapobiegawcze w procesie karnym, Warszawa 1978.
Radwański Z., Panowicz-Lipska J., Zobowiązania – część szczegółowa, Warszawa 2012.
Skorupka J., Środki przymusu, w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2023.
Skorupka J., Zagadnienia ogólne, w: Proces karny, red. J. Skorupka, Warszawa 2022.
Skrętowicz E., Z problematyki rzetelnego procesu karnego, w: Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J. Skorupka, Warszawa 2009.
Stefański R.A., Środki przymusu, w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. Z. Gostyński, Warszawa 2003.
Stefański R.A., Środki zapobiegawcze w nowym kodeksie postępowania karnego, Warszawa 1998.
Tarnowska D., Poręczenie majątkowe jako środek zapobiegawczy w polskim procesie karnym, Toruń 2002.
Uzasadnienie do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, druk 867-A, Sejm IX kadencji, https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/197DF5230BB63E6BC12586630042363D/%24File/867-A.pdf.
Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2008.
Wiercziński B., Praktyka stosowania tymczasowego aresztowania w świetle danych statystycznych, w: O standardzie, który się nie przyjął (w Polsce). Praktyka stosowania tymczasowego aresztowania w świetle przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, red. P. Kładoczny, Warszawa 2023, https://hfhr.pl/upload/2023/09/raport_hfpc_tymczasowe_aresztowania.pdf.
Wiliński P., Podstawowe pojęcia, w: Polski proces karny, red. P. Wiliński, Warszawa 2022.
Wiraszka-Bereza B., Środki zapobiegawcze – nowe rozwiązania, „Na Wokandzie” 2012, nr 12.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych