O trzech zaniechaniach projektowanej nowelizacji Kodeksu postępowania karnego (postulowane zmiany dotyczące właściwości rzeczowej, jednolitej formy postępowania przygotowawczego i składu sądu)

Abstrakt

Celem opracowania jest zaproponowanie dodatkowych zmian, o które warto byłoby poszerzyć nowelizację Kodeksu postępowania karnego przygotowaną przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego w październiku 2024 r. W artykule omówiono projekt mający na celu wprowadzenie istotnych zmian w postępowaniu karnym i skupiono się na trzech kluczowych aspektach: jurysdykcji sądów, składzie sądu i wprowadzeniu wyłącznie jednej formy postępowania przygotowawczego, jaką jest śledztwo. Po pierwsze, proponowane zmiany dotyczą jurysdykcji sądów, mają na celu wyjaśnienie podziału spraw między różne szczeble sądownictwa. Zdaniem autora skład sądu powinien gwarantować zgodność z konstytucyjnym i konwencyjnym standardem rzetelnego procesu. Postulaty mają na celu poprawę efektywności zarządzania sprawami i zmniejszenie obciążeń sądów wyższej instancji poprzez delegowanie określonych kategorii spraw do sądów niższej instancji. Po drugie, ze względu na brak różnic między dwiema obecnymi formami postępowania przygotowawczego, powinna istnieć tylko jedna forma postępowania przygotowawczego pod wzmocnionym nadzorem prokuratora. Obecne przepisy w tym zakresie są przestarzałe i trudne do zastosowania przez organy postępowania przygotowawczego, a kolejne nowelizacje nie rozwiązują problemu kompleksowo. Na koniec, reforma proponuje zmiany w składzie sądu – nowe przepisy miałyby określać, kiedy sprawy powinny być rozstrzygane przez jednego lub trzech sędziów, w zależności od złożoności i powagi sprawy. Uwzględnienie postulatów ma doprowadzić do przyspieszenia, efektywnego rozpoznania i rzetelnego procedowania w postępowaniu karnym.